प्रवास... जीवनाचा की मृत्यूचा???

प्रवास म्हणजे क़ाय हे आपल्याला वेगळ सांगायची गरज नाही. जन्माला आल्यापासून किंवा त्या आधीपासूनच तो सुरु होतो. प्रवास ही वेळेप्रमाणे सतत चालू राहणारा आणि न थांबणारा आहे.  पण हा प्रवास खाचखळगे आणि काटेकुटे यांनी भरलेला असेल तर तो त्रासदायक ठरतो आणि अडथळे जर फारच मोठे असतील तर प्रसंगी आपल आयुष्य ही संपवू शकतो..

आमचा प्रवास ही एका सत्यघटनेवर आधारित एक short film आहे. ही short film करण्याची कल्पना सौ. सावंत काकू म्हणजेच आमच्या short film चा cameraman/Director सुयोग सावंत याची आई यांनी त्याला दिली. ही कल्पना त्याने लगेच साकार करण्यासाठी सर्व ते प्रयत्न सुरु केले. मी यापूर्वी सुयोग याला ओळखत नव्हतो. पण आमच्या दोघांचाही मित्र पराग गोगटे याने मला याबद्दल सांगितले. सुरुवातीला मी यासाठी नकार दिला. कारण शाळेत किंवा कॉलेज मध्ये एक छोट्याश्या नाटकात सुद्धा मी काम केले नव्हते आणि acting मधला अ सुद्धा मला माहीत नव्हता. पण पराग म्हणाला तू ये रे फ़क्त मग आपण बघू क़ाय ते. अशा रीतीने सुयोग त्याचे काही मित्र/मैत्रीणी व पवार काका या short film चे मुख्य नायक आणि मी व माझे काही मित्र असे आम्ही सगळे एकत्र येऊन या short film साठीचे casting पूर्ण झाले. साधारण सर्वजण एका वेळेस एकत्र आले आणि सर्व scene व्यवस्थित झाले तर short film चे shooting 2 ते 3 दिवसात पूर्ण होईल असे ठरले होते. सर्वजण आपल्या वेळापत्रकातून वेळ काढून एकत्र आले आणि ठरल्याप्रमाणे 3 दिवसात आमचे shooting पूर्ण झाले. सर्वच कलाकारांनी अतिशय उत्तम अभिनय केला आणि 1 ते 2 टेक मध्ये आम्ही सगळे scenes पूर्ण केले. ही short film ही फ़क्त shooting पुरती मर्यादित नसून मुंबई फ़िल्म फेस्टिवल या स्पर्धेत जाणार असल्याने दिग्दर्शक सुयोग सावंत याच्यासाठी अतिशय महत्वपूर्ण होती.. शूटिंग पूर्ण झाले पण एडिटिंग च्या वेळेस असे लक्षात आले की झालेल्या शूट मध्ये काही तांत्रिक अडचणी आल्यामुळे याचे एडिटिंग नाही होऊ शकत. त्यामुळे जवळजवळ अर्ध्या शार्ट फ़िल्म चे शूटिंग हे परत करावे लागणार आहे..

त्यामुळे शूटिंग मध्ये सहभागी असलेल्या सर्व सदस्यांची तातडीने बैठक घेण्यात आली. कारण आता आमच्यापुढे समस्या अशी होती की short film ची submission date जवळ येत चालली होती आणि आमच्याकड़े खूप कमी वेळ शिल्लक होता. पण बैठकीत बरेच वैचारिक मतभेद झाले जे काही अंशी आधीपासूनच अपेक्षित होते. त्यामुळे माझ्या काही  सहकलाकारांना त्यांच्या पुढील व्यस्त वेळापत्रकामुळे ही short film मधूनच सोडून जावे लागले. या गोष्टीचे अतिशय वाईट वाटले. पण ते म्हणतात ना, Show must go on...आणि submission date जवळ येत असल्याने सुयोग समोर ही पर्याय नव्हता..

आता पुढची समस्या ही होती की अतिशय थोड्या कालावधीत सोडून गेलेल्या कलाकारांच्या बदल्यात त्यांचे पर्यायी कलाकार उपलब्ध करणे. त्या दृष्टीने आता युद्ध पातळीवर काम सुरु झाले. पण सहकलाकार काही मिळत नव्हते तरी आम्ही आमचे प्रयत्न चालू ठेवले आणि बरोबर शूटिंग च्या दिवशीच देवाच्या कृपेने आम्हाला एक सहकलाकार लाभली. पण 3 कलाकारांच्या बदल्यात फ़क्त एकच कलाकार मिळाल्याने स्क्रिप्ट आणि शूटिंग आणि लोकेशन मध्ये बदल करावे लागले तसेच अगदी तोंडावर camera च्या मागील कलाकारांना frame मध्ये actor म्हणून उभे करावे लागले. पूर्वीप्रमाणेच सलग 3 दिवस जोड़ून शूट करण्याचे ठरले. पण यावेळी दिग्दर्शक यांच्यासह सर्वच कलाकारांनी त्याच उमेदीने आणि जिद्दीने न थकता आणि न थांबता सलग 12 तास काम करुन 3 दिवसाचे शूटिंग फ़क्त एकच दिवसात पूर्ण केले. ही गोष्ट खूप वाखाणण्याजोगी आणि कौतुकास्पद आहे. 29 सप्टेंबर रोजी सकाळी 6 वाजल्यापासून ते दुस-या दिवशी पहाटे 5 वाजेपर्यंत आम्ही शूटिंग करत होतो. त्यासाठी समस्त प्रवास टीमचे पुनः पुनः अभिनंदन👏🏻👏🏻

असा हा आमचा अनेक अड़थळ्यांनी भरलेला प्रवास सुंदर होता व अखेर सुफळ संपन्न झाला. यात सुध्दा खाचखळगे खूप होते, पण त्याशिवाय देखील या प्रवासाला मजा सुध्दा नाही. मग तो short film चा असो किंवा आयुष्याचा! माझ्या काही मित्र कलाकारांना त्यांच्या आपापसातील वैचारिक मतभेदामुळे म्हणा किंवा त्यांच्या पुढील schedule मुळे ही short film मधूनच सोडून जावी लागली या गोष्टीचे अतिशय वाईट वाटत होते. पण मी आणि माझ्या पूर्ण टीम कडून तुम्हाला हे सांगतोय की घडून गेलेल्या गोष्टीबड्डल आता आमच्या सर्वांच्याच मनात तिळमात्रही कटुता नाही आणि आपली मैत्री ही आपल्या आयुष्याच्या प्रवासापेक्षाही अधिक जास्त टिकून राहील या गोष्टीची मला खात्री आहे..

माझ्या पहिल्यावहिल्या short film मध्येच माझ्यावर विश्वास ठेऊन मला यात acting करण्याची संधि दिल्याबद्दल दिग्दर्शक सुयोग सावंत आणि आमची भेट घडवून दिल्याबद्दल आणि या रोल साठी माझ नाव सूचवल्याबद्दल पराग तुम्हाला दोघांनाही मनापासून धन्यवाद! माझे सर्व सहकलाकार तसेच प्रवास मुळे मला मिळालेल्या नवीन मित्र यांनी मला सांभाळून घेतल्याबद्दल धन्यवाद, तुमच्यासोबत काम करताना आणि प्रवास साठी actor तसेच वेगवेगळ्या प्रकारच्या प्रासंगिक पण तितक्याच महत्वपूर्ण भूमिका बजावताना खूप मजा आली Mumbai Film Festival च्या Competition नंतर प्रवास लवकरात लवकर माझ्या प्रेक्षकांना बघायला मिळेल अशी आशा करतो. तुम्ही सगळे फारच उत्सुक आहात पण अजून काही काळ उत्सुकता थोडीशी ताणून धरा...

शेवटी एकच म्हणेन,

काही क्षण आणि घटकाभरचा त्रास।
मग मात्र हमखास सुटकेचा निश्वास।
अशाश्वत जगतातील एक शाश्वत आभास।
जीवन-मृत्यू नंतरही चालू राहणारा एक निरंतर, चिरायू असा प्रवास।।

धन्यवाद!

©आनंद अरुण लेले.