बँक कर्मचारी निश्चयी आणि मनस्वी, त्यामुळे नोटबंदी झाली यशस्वी

बँक कर्मचारी आणि नियमित मन लावून काम हे न जुळणारे आणि न पटणारे समीकरण आहे. कारण वर्षानुवर्षे आरामात AC ऑफिस मध्ये नुसते बसून राहणा-या बँक कर्मचा-यांची प्रतिमा आपल्या मनात घट्टपणे कोरलेली आहे. त्यातून तो जर एखाद्या राष्ट्रीय बँकेचा कर्मचारी असेल तर त्याची अजुन च मलिन प्रतिमा आपल्या मनात आहे. हळूहळू काम, बँकेत वेळेवर न येणे,ग्राहकांना तंगवुन ठेवणे, या कक्षावरुन त्या कक्षावर फिरवणे. एका खेपेत काम न करता ग्राहकाला सतत चकरा मारायला लावणे, ग्राहकाशी उर्मटपणाने वागणे, वरिष्ठ अधिकारी यांच्या सूचना धाब्यावर बसवणे अशी काही बँक कर्मचा-याची ठळक वैशिष्ट्ये आहेत. त्यामुळेच एका बँक कर्मचा-याच त्यातही एका राष्ट्रीय बँक कर्मचा-याच जीवन किती निवांत आणि सुखकर आहे अस आपल्याला वाटत. पण मराठीत एक म्हण आहे, "जावे त्याचा वंशा तेव्हा कळे".


८ नोव्हेंबर चा दिवस उजाडला आणि सरकारने नोटबंदी ची घोषणा केली आणि देशातील बैंकिंग यंत्रणा रहाटगाड़ग्याला जुंपल्याप्रमाणे कामाला लागली. याचा अर्थ असा नाही की ते या आधी काम करत नव्हते. पण नोटबंदी ने बँक कर्मचा-यांचा अक्षरशः घामटा काढला. नोटबंदीमुळे समस्त जनता उतावळी आणि असंयमी झाली होती, तरीसुद्धा बँकेच्या कर्मचा-यांना तेव्हा अतिशय संयम दाखवावा लागला होता. रोज कार्यालयात एका बैठकीनंतर सुरु होणारे कामकाज, रोज एक नवीन नियमावली असलेल परिपत्रक व त्याप्रमाणे काम, रोज बँक आणि बँकेच्या बाहेर उसळणारी आणि न संपणारी गर्दी, रोजच्या रोज असंख्य प्रमाणात जमा होणारी रोकड़ आणि तिचे मोजमाप, नवीन नोटांचे नियोजन आणि गरजेनुसार प्रमाणात वाटप इत्यादि. काही दिवसांनी हळूहळू गर्दी कमी सुद्धा झाली. सगळ काही व्यवस्थित होऊ लागल. कामाचा व्याप सुद्धा कमी झाला आणि बँक कर्मचा-यानेच नोटबंदी यशस्वी करून दाखवली.


नोटबंदीच्या काळात सगळ्यांनाच सामान्य जनतेबद्दल खूप वाईट वाटत होते. गर्दीत तासनतास उभा राहणारा सामान्य माणूस! कारण त्या सामान्य जनतेत आपण सगळेच आलो, नाही का? पण त्याच बँकेच्या आत नोटबंदीच्या काळात सतत 12 ते 14 तास काम करून, कधीकधी तर रात्री अपरात्रीपर्यंत सुद्धा काम करणा-या बँक कर्मचा-याबद्दल कोणीच वाच्यता केली नाही. काम न करणा-या उद्धट कर्मचा-यांची उदाहरणे आपण सहज देतो. पण बँकेत काम करणा-या सामान्य कर्मचा-याला क़ाय सहन कराव लागत याची आपल्याला थोड़ी तरी कल्पना आहे का? ग्राहक म्हणून बँकेत जाताना आपल्या डोळ्यासमोर फक्त तो काम न करणारा कर्मचारी च असतो. पण जेव्हा एक कर्मचारी बँकेत येतो तेव्हा त्याला सगळ्यांनाच सांभाळायच असत. तो कोणालाच उलट उत्तर देऊ शकत नाही. कारण ग्राहक हा आपला देव असतो हे त्याला सांगितलेल असत. ग्राहकांशी उद्धटपणे वागला आणि कोणी तक्रार केली तर त्याला बँक व्यवस्थापनाला उत्तर दयाव लागत. वरिष्ठ अधिकारी आणि शाखाधिकारी यांना ही तो बोलू शकत नाही. बँकेच काम करताना थोड्याशा हलगर्जीपणामुळे एक छोटी चूक सुद्धा त्याला महागात पडू शकते, ज्यासाठी त्याला बँक व्यवस्थापनाकडून जाब विचारला जाऊ शकतो. बँकेत काहीही झाल तरी सगळ्याचा शेवटचा उत्तरदायी तोच असतो. त्याची नोकरी आपल्याला वाटते तितकीही सोप्पी नसते.


अशा रीतीने चारही बाजूने संपूर्ण दडपणाखाली तो घेरलेला असताना त्याच्यासाठी एकच जिव्हाळ्याचा माणूस असतो तोच फक्त त्याला समजू शकतो, तो म्हणजे ग्राहक. प्रत्येक ग्राहकाने सततच तक्रारीचा सूर न ठेवता बँक कर्मचा-याला समजून घ्यावे आणि थोड़ा संयम ठेवावा. कारण आधीच तो इतक्या ताणतणावाखाली आणि दडपणाखाली सतत काम करत असतो. त्यामुळे फक्त आपणच आहोत जे त्याला समजून घेऊ शकतो. आता ते दिवस गेले की बँक कर्मचारी आरामात नुसता बसून राहतो. आजच्या कंप्यूटर युगात त्याला रोज एका नवीन बदलासाठी सामोर जाव लागत आणि तयार राहावे लागते. तो ही खूप काम करतो. प्रत्येक कर्मचारी हा उद्धट नसतो. पण काही जण दबाव आणि तणावामुळे असे बनतात, ही गोष्ट लक्षात घेणं गरजेच आहे. नोटबंदीला यशस्वीरित्या एक वर्ष पूर्ण झाल्याबद्दल देशातील सर्व बँकेच्या कर्मचा-यांचे अभिनंदन🎉🎊🎈🎁🎂💐👏


धन्यवाद


आनंद लेले.