महेश पर्व ख-या अर्थाने सुरु झालं आहे.

स्थळ श्री क्षेत्र गोंदवलेकर महाराज समाधि मंदिर, 1980 साली वेळ साधारणत: सकाळी 5.30 ची एका 3 वर्षाच्या मुलाला साखरझोपेतून उठवून भल्या पहाटे कडाक्याच्या थंडीत आंघोळ घालून त्याला तयार करून सदरा आणि टोपी घालून समाधि मंदिराच्या सभामंडपात आणल जात, त्या मुलाला काही कळत नसत की नक्की काय चाललय पण समाधि मंदिरात आल्यावर त्याच्या समोर माईक लावला जातो आणि तो इवलासा लहान मुलगा अत्यंत गोड़ आवजात महाराजांचा एक छान अभंग सांगतो. "पाय तुझे गुरूराया, माझी देवपूजा देवपूजा" तो मुलगा दुसरा तिसरा कोणी नसून महाराष्ट्रातील आताच्या घड़ीचे सर्वात सुप्रसिद्ध आणि ख्यातनाम गायक महेशजी काळे😊

महेश दादाच्या मातोश्री मीनलजी काळे या स्वतः शास्त्रीय संगीत गायिका असल्याने लहानपणापासूनच त्यांच्यावर संगीताचे संस्कार रुजले गेले तसेच त्यांचे वडील ह्यांना सुद्धा संगीताची उत्तम जाण असल्याने आपसूकच संगीतात महेश दादाला गोडी प्राप्त होऊ लागली. शास्त्रीय संगीताचे सुरूवातीचे शिक्षण महेश दादा याने पुरुषोत्तम गांगुर्डे यांच्याकड़े घेतले. तदनंतर शास्त्रीय संगीत महेश दादाच्या अंतरंगात खोलवर रुजवले ते पंडित जितेंद्र बुवा अभिषेकी जी यांनी आणि त्यांच्या पश्चात शौनक अभिषेकी यांनी, अभिषेकी बुवांच्या सहवासात शास्त्रीय संगीताबद्दल अधिकाधिक रुचि निर्माण होत गेली.  संगीताचे शास्त्रीय शिक्षण घेत असतानाच त्याच्या जोडीला महेश दादा याने आपले इंजीनियरिंग इलेक्ट्रॉनिक्स या विषयात पूर्ण केले. त्यानंतर त्याने अमेरिकेत जाऊन आपल्या पद्वयुत्तर शिक्षणास प्रारंभ केला, अमेरिकेत त्याने मल्टीमीडिया इंजीनियरिंग मध्ये मास्टर्स म्हणजेच पद्वयुत्तर पदवी प्राप्त केली. तसेच इंजीनियरिंग मैनेजमेंट मध्ये santa claura university मधून मास्टर्स केले.

पद्वयुत्तर शिक्षण घेतल्यानंतर तिथल्याच एका चांगल्या कंपनी मध्ये नोकरी करत असताना महेश दादाला अस जाणवल की फक्त काम आणि काम करत असताना आपल्यातल गाण जगेल का? ते पूर्णपणे लुप्त तर होणार नाही ना? असे अनेक प्रश्न त्याला भेडसावू लागले. ते ज्या क्षेत्रात होते ते काम अत्यंत उत्तम पद्धतीने करत होते पण जो आनंद त्याला संगीतातून मिळत होता तो इकडे काही केल्या मिळेना. कला म्हणजे आपल्याला सूचलेल्या उत्तुंग कल्पनांना मूर्त स्वरूप देणे. कल्पना या ढोबळ असू शकतात पण मूर्त स्वरूप देताना त्यावर अनेक शुध्दिक्रिया आपण त्यावर करत असतो. एखादी गोष्ट आपल्या अंतकरणातून बाहेर येताना आपण ती मला स्फुरली अस म्हणतो पण ती कशी स्फुरली याच उत्तर आपल्याकडे ही नसत. कल्पना सूचल्यापासून ती प्रत्यक्षात येईपर्यंत तिच बाळंतपण, बारसं तसच बोरन्हाण अशा सर्वच प्रक्रियेतून तिला जाव लागत. या कलेला 9 तासाच्या नोकरीत जखड़ून ठेवण म्हणजे अफाट वेगवान कल्पनाशक्तीला घोड्याची झापड़ लावून किंवा बैलांप्रमाणे जुंपून ठराविक काळासाठी कार्यान्वित ठेवण्याप्रमाणे आहे. जोपर्यंत ती कला असते तोपर्यंत मनुष्य तिला स्वतःच्या पोटच्या पोराप्रमाणे जपतो पण तिला एकदा का नोकरीच स्वरूप मिळाल की नकळतपणे सवतीच्या कारट्याइतकच आपण तिला सांभाळतो, आणि हेच महेश दादा ला कदाचित पटत नसावं. म्हणून अखेर  त्याने आपल्या वडिलांच्या अनुमतीने तो करत असलेला जॉब सोडून आपला पूर्ण वेळ संगीतालाच देण्याचे ठरवले आणि त्यात झोकून देऊन त्यातच आपले करिअर करायचे निश्चित केले. आतापर्यंत घेतलेल्या टेक्नोलॉजी आणि मैनेजमैंटच्या ज्ञानाचा उपयोग त्यांनी शास्त्रीय संगीतात कसा करता येईल याचा विचार केला आणि ख-या अर्थाने त्यांच्या शास्त्रीय संगीतातील करियर ला सुरुवात झाली.

अमेरिकेत असताना त्याने तिकडे विद्यार्थ्यांना शास्त्रीय संगीताचे शास्त्रशुद्ध शिक्षण देऊन अनेक विद्यार्थी घडवले. टेक्नोलॉजी चा चांगला, पुरेपुर आणि सढ़ळ वापर करत आपल्या हाताखाली भरपूर विद्यार्थी तयार केले. आजसुद्धा महेश दादा भारतात असेल तर टेक्नोलॉजीचा वापर करून स्काइप तसेच conference च्या माध्यमातून इथून थेट सातासमुद्रापार असलेल्या आपल्या विद्यार्थ्यांना संगीताचे धडे देतो. त्यानंतर महेश दादा कटयार काळजात घुसली या नाटकाच्या निमित्ताने भारतात येऊ लागला. राहुल देशपांडे, सुबोध भावे यांच्या जोड़ीने त्यांनी कटयारचे अनेक यशस्वी प्रयोग पार पाड़ले. तेव्हा महेश दादा खूप थोड्या जणांना माहित असेल. पण नंतर या नाटकावर आधारित चित्रपट प्रदर्शित झाला. ज्याला प्रेक्षकांनी अत्यंत उदंड प्रतिसाद दिला. यामुळेच महेश दादा प्रकाशझोतात आला आणि जिकडे तिकडे फक्त नी फक्त महेश आणि महेशच नाव घेतल जाऊ लागल. या चित्रपटासाठी महेश दादाला 2015 सालचा राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार मिळाला तसेच अखिल भारतीय नाट्य परिषदेच्या पुरस्काराने सुध्दा त्याला गौरविण्यात आले. त्यानंतर त्याने सुर नवा ध्यास नवा च्या दोन्ही सीजन मध्ये जज म्हणून काम केले. तसेच या दोन्ही पर्वात त्याच्या टीम मधील गायकच विजेते बनले.

महेश दादाच्या या सगळ्या एकंदर सांगीतिक कारकिर्दीतून हेच लक्षात येते की कोणी अचानक आणि एका रात्रीत नावारूपाला येत नसतो. त्यासाठी आपण असलेल्या क्षेत्रात अखंड साधना, रियाज आणि मेहनत ही घ्यावी लागते. मुळात म्हणजे महेश दादा हा कधीच प्रसिद्धीच्या मागे धावला नाही. त्याने सतत रियाज आणि साधनेतून आपले संगीत घडवले आणि इतके पक्के केले कि प्रसिद्धीच त्याच्या मागे अक्षरश: धावत आली. त्याने स्वतः जोपासलेल्या, रुजवलेल्या संगीत कलेतून फक्त आनंद मिळविण्याचा प्रयत्न केला आणि तो प्राप्त ही केला तसेच संगीताची फक्त अखंड सेवा केली आणि करतो आहे. लहानपणी आई-वडिलांकडून, तसेच पुण्यातल्या श्री गोंदवलेकर महाराज यांच्या शनिवार उपासना केंद्रातून, नंतर पुरुषोत्तम गांगुर्डे तसेच अभिषेकी बुवा यांच्या तालमीत तो तयार झाला आणि वेगवेगळ्या पद्धतीने महेश दादाच्या मनावर संगीताचे संस्कार झाले व त्याचे संगीत हे उत्तरोत्तर अधिकाधिक बहरतच आहे.

आतापर्यंत महेश दादाचे 3 ते 4 लाइव कार्यक्रमांना उपस्थित राहिलो आहे. यातून एक गोष्ट माझ्या लक्षात आली की आजच्या western music आणि rap च्या जमान्यात तरुण पीढ़ी ही महेश दादाच्या कार्यक्रमांकड़े अधिकाधिक संख्येने वळत आहे. हनी सिंग, बादशाह यांच्या जमान्यात महेश दादाचा स्वतःचा स्वतंत्र चाहता वर्ग विकसित होतोय ज्यात लहान मुलांपासून ते वृद्धांपर्यंत सगळेच समाविष्ट आहेत.

फक्त शास्त्रीय संगीताच्या जोरावर इतक्या सर्व चाहत्यांना विशेषत: तरुण पीढ़ीला आकर्षित करणे हे अत्यंत कठीण असते पण महेश दादाने हे अत्यंत लीलया केले आहे. महेश दादाने एकदा माईक हातात घेतला मग तो गाणं म्हणण्यासाठी असोत किंवा नुसत बोलण्यासाठी, त्याचे शब्द हे प्रेरित करतात आणि त्याच गाण जनतेला ख-या अर्थाने मंत्रमुग्ध करत. महेश दादाच्या शब्दांमध्ये काहीतरी असामान्य आणि अफाट उत्पन्न करण्याची प्रचंड ताकद आहे. अर्थातच याला त्याच्या साधनेची सर्वाधिक जोड़ आहे. मैफिलीत गात असताना जर प्रेक्षक वर्गाने त्याच्या कुठल्याही गाण्याला वन्स मोअर अस म्हंटल की तो म्हणतो, नाही हो, पंचपक्वांनानी सजलेल्या ताटात चटणी आवडली तरी ती थोड़ीच खायची असते😊 यातून एक कळत कि आपल कौतुक होतय म्हणून तो काही करत नाही. ज्या गोष्टीला जितक प्राधान्य दिल पाहिजे तितकच तो देतो. पण अस असल तरी भारतीय संगीतातील पंचपक्वांनाने भरलेल्या ताटामधील sweet dish म्हणजे फक्त महेश काळेच होय.😊 अमेरिकेमधून आपला मोठा दादा बरेच दिवसांनी आला की जसे आपण त्याला भेटायला जातो तसेच महेश दादाच्या प्रत्येक कार्यक्रमात त्याचा प्रेक्षकवर्ग त्याला भेटतो आणि त्याच्यासोबत सेल्फी आणि फोटोज घेतो. तसेच महेश दादा सुध्दा न थकता न कंटाळता, बिलकुल आढ़ेवेढे न घेता आपल्या सर्व चाहत्या वर्गास भेटतो आणि परत परत सेल्फी घेण्याचा प्रयत्न केला तर अति हावरट पणा चांगला नव्हे हा अस मजेने म्हणतो. तसेच कार्यक्रम संपल्यावर घरी परतताना कोणी लांब राहत का, कुणाला सोडू का? अस सुद्धा विचारतो. फक्त आनंद, अत्यंत प्रेम आणि संगीत याने पूर्णपणे भरलेली व्यक्ती. 

दादा त्याच्या नावाप्रमाणे महेशच आहे. अत्यंत स्थितप्रज्ञ, शांत,असा त्याचा स्वभाव. बरेच जण याला भेटल की परमोच्च आनंद द्विगुणीत होतो, महेश्वराच आणि अपार तसेच अगाध प्रज्ञेच दर्शन घडत अस म्हणतात. माझ्या मते अशा कलाकारांचा काळ हा कधीच संपत नसतो तर तो अखंड चालू असतो. कारण महेश दादा हा त्याच्या गायनाने आपल्याला आपला चालू काळ देखील विसरण्यास भाग पाडतो. अशी माणसे हजार वर्षात एकदा जन्माला येतात. अशा कलाकारांना पृथ्वीवरील स्वर्गीय शापित गंधर्व म्हणून संबोधल जातं. पण माझ म्हणणं अस आहे कि खरच जर कोणी या धरतीवर शापित असेल तर महेश दादाच सुमधुर गायन ऐकल्यावर तो त्याच्या शापातून कायमचा मुक्त होईल अस मला वाटत. महेश दादाच गाणं हे पूर्णत्व आहे जे ऐकल्यावर मनुष्य संतुष्ट तर होतो पण तृप्त नाही कारण ते पुन्हा पुन्हा ऐकावस वाटत आणि ते ऐकल की मग नंतर काही ऐकूच नये अस वाटत. जसे की "आणि डॉ. काशीनाथ घाणेकर" या चित्रपटात एक डायलॉग आहे कि काशीनाथ पर्व आता ख-या अर्थाने सुरु झाल आहे, तसच मला सुद्धा वाटत कि अभिजात संगीत रुजविणार आणि ते पाश्चिमात्य देशात पोचवून त्याची उन्नती करणार महेश पर्व ख-या अर्थाने सुरु झाल आहे आणि ते अधिकाधिक समृद्ध होत जाव हीच ईश्वरचरणी प्रार्थना!☺🙏🏻 आपल्या सुरेल संगीताने सर्वानाच मंत्रमुग्ध करून अक्षरशः मनमंदिरा मधील गाण्याप्रमाणे आपल्याला काजवे दाखविणारा जणू काही स्वयंप्रकाशी तारा आहे ज्यात श्री गोंदवलेकर महाराज यांच्या आशीर्वादाने चैतन्याचा गाभाराच सामावलेला आहे. तसेच दिव्यत्वाची थेट प्रचिती करून देणा-या महेश दादास खूप खूप शुभेच्छा!🎉🎊🥳😍🙏🏻

धन्यवाद!😊

© कु. आनंद अरुण लेले.