📖📚वाचन वेडे स्पर्धा २०१९ - एका वेड्याचे मनोगत तुम्हां सर्व वाचकांना समर्पित📙📚✒

दि. 17 ऑगस्ट 2019 रोजी अजेय या संस्थेमार्फत एक वेगळीच स्पर्धा आयोजित केली होती. आत्तापर्यंत एकदाही अशी स्पर्धा कुठे खेळली गेल्याच ऐकिवात नाही. या स्पर्धेचं नावही तितकंच वेगळं, वाचन वेडे. मला माझ्या एका मैत्रिणीकडून whatsapp ला एक fwd मेसेज आला, नाव वाचून मला ही या स्पर्धेत भाग घ्यावासा वाटला. स्पर्धेचं फक्त शीर्षक बघूनच मी तो नंबर वाचन वेडे याच नावाने सेव्ह केला जो क्षितीज कुलकर्णी सर यांचा नंबर असून आजही याच नावाने सेव्ह आहे. त्यांना मी मेसेज केला, सरांनी विचारलं तुम्ही इच्छुक आहात का! म्हंटलं हो, लगेचच पुढच्या मिनिटाला एका मोबाईल नंबर वरून फोन आला. मला या सर्व स्पर्धेविषयी तसेच मॅजेस्टिक बुक डेपो मध्ये होणाऱ्या टास्कबद्दलही माहिती दिली. हे सगळं ऐकून मी या स्पर्धेत भाग घ्यायचा ठरवला आणि ज्यांचा फोन आलेला त्या टीमच्या गृप मध्ये मला सहभागी करण्यात आलं. स्पर्धा अगदी उंबरठ्यावर असताना जेमतेम 2 दिवस आधी मी या स्पर्धेत भाग घेतला होता पण स्पर्धेत असलेले 2 टास्क जसे की मुखपृष्ठ/मलपृष्ठ आणि व्हिडीओ विवेचन हे दोन्ही पूर्ण केले. तसेच मला परिचित नसलेल्या माझ्या टीम सोबत माझी ओळख हळूहळू वाढत होती आणि आम्ही सगळेच एकमेकांना सरावत होतो.

म्हणता म्हणता स्पर्धेचा दिवस उजाडला, मी बरोबर 12 वाजता मराठी ग्रंथ संग्रहालय येथे पोहोचलो. जवळजवळ सर्व संघ त्यांनी अगोदरच निर्धारित केलेल्या वेशभूषेमध्ये सज्ज होते. यात एकूण 7 गटांनी भाग घेतला होता आणि प्रत्येक गटाने 3 पुस्तके निवडलेली तसेच प्रत्येक संघाला एका प्रसिद्ध पुस्तकावरून नाव देण्यात आलं होतं. टीम रणांगण, मृत्युंजय, कोसला, विशाखा, ययाति, किमयागार आणि स्मृतिचित्रे अशा 7 टीम सहभागी झाल्या होत्या. प्रत्येक टीमने आपल्या टीमच्या नावाचा बॅच लावलेला पण तरीही पोशाखांच्या रंगसंगतींवरून प्रत्येक टीम वेगळी ओळखू येत होती. जणू काही नवरात्र सुरू आहे असंच वाटत होतं🤭 काही वेळ गडबडीत गेला आणि लगेचच सर्व स्पर्धकांना एकत्र गोलाकार बसवून मध्यभागी परीक्षक सुनिता फडके मॅडम या स्पर्धेच्या मुख्य परिक्षणासाठी लाभल्या होत्या, शब्दांगण या संस्थेमधून स्कोरिंगचे काम पाहण्यासाठी 2 निमंत्रित तज्ञ मंडळी आणि स्पर्धचे सह परीक्षक/संचालक म्हणजेच साक्षात क्षितीज कुलकर्णी सर यांनी वाचन व त्याचे एकंदरीत महत्व याबद्दल आपले मनोगत थोडक्यात व्यक्त केले आणि आजच्या मितीला अशी स्पर्धा आयोजित करावी लागते आहे हेच यामागचे दुर्दैव असल्याचे सुद्धा त्यांनी म्हटले तसेच स्पर्धेची सर्व प्रस्तावना आणि रूपरेषा त्यांनी सांगितली. आणि स्पर्धेच्या प्रथम म्हणजेच उपांत्य फेरीस अखेर सुरुवात झाली.

सुमारे अर्ध्या तासाच्या मध्यंतरानंतर 15 मिनिटांचा बुक वॉक झाला. त्यात भाग घेतलेल्या काही जणांनी एका ठराविक पुस्तक आपल्याला काय संदेश देऊ इच्छिते त्याप्रमाणे वेशभूषा साकारून संपूर्ण स्टेज वर एक छोटासा वॉक केला. ही सुद्धा एक छान आणि नवीन संकल्पना असून सर्वांच्याच पसंतीस पडली आणि टाळयांच्या प्रचंड गजरात त्यात भाग घेतलेल्या सर्व सदस्यांचे कौतूक झाले. त्यानंतर क्षितीज सर यांनी स्पर्धेचा निकाल जाहीर केला आणि अत्यंत चुरशीची लढत देत टीम किमयागार, टीम विशाखा, टीम स्मृतिचित्रे आणि टीम कोसला यांनी स्पर्धेच्या अंतिम चरणात म्हणजेच महाअंतिम फेरीत स्थान मिळवले. काही कारणास्तव आमच्या संघातील संपदा मॅडम यांना स्पर्धा अर्ध्यावरच सोडून जावे लागले त्यामुळे आम्हाला अंतिम स्पर्धेसाठी एका स्पर्धकाची तीव्रतेने निकड होती. पण टीम किमयागार यांनी मोक्याच्या क्षणी खिलाडू वृत्तीने घेतलेल्या निर्णयाने त्यांच्या टीम मधील राखीव सदस्य योगेश चंद्रात्रे यांना आमच्या संघाकडून खेळण्यासाठी परवानगी दिली आणि आमचा महत्वाचा प्रश्न सोडवला त्याबद्दल टीम स्मृतिचित्रे आजही टीम किमयागार यांचे कायमस्वरूपी आभारी राहू😊🙏🏻

क्षितीज सर यांच्या घोषणेनंतर अंतिम फेरीत दाखल झालेले सर्व संघ पुन्हा नव्याने सज्ज झाले आणि प्रत्येक टीम अंतिम फेरीसाठी स्टेजवर जाऊन बसली. क्षितीज सर यांनी पुन्हा एकदा कार्यक्रमाची सर्व सूत्रे हाती घेतली. आता अंतिम फेरीत सर्वच संघांचा कस लागणार होता. अंतिम फेरीची रूपरेषा आम्हाला सांगितली आणि अंतिम फेरी ही अभिवाचन, श्रवण, मनन आणि चिंतन या चार चरणांत होणार असल्याचे क्षितीज सरांनी सांगितले. सर्वांनी अत्यंत उत्तम आणि दर्जेदार अभिवाचनाच्या प्रकटीकरणाचा प्रयत्न केला. त्यांनंतर दोन ऑडिओ आम्हाला ऐकवून त्यावर आधारित प्रश्न विचारले गेले व श्रवण हे दुसरे चरण पूर्ण झाले. तदनंतर मनन हा विभाग होता ज्यात एका गटाने निवडलेली पुस्तके दुसऱ्या गटाला याप्रमाणे सर्वच गटांना दिली आणि त्यातील थोडा तपशील वाचून ज्या गटाची ती पुस्तके आहेत तो गट दुसऱ्या गटाला याप्रमाणे वाचलेल्या तपशीलावर प्रश्न विचारणार होता, यातसुद्धा सर्वच संघांनी विचारलेल्या प्रश्नांची तपशीलवार उत्तरे दिली आणि हा चरण सुद्धा पार पडला. आता या स्पर्धेचा सर्वात महत्त्वाचा अंतिम चरण होता तो म्हणजे चिंतन, ज्यामध्ये ख-या वाचनवेड्यांचा अधिकाधिक कस लागणार होता. यात अनेक कठीण, अवांतर वाचनावर आधारित प्रश्न विचारले गेले आणि हा चरण सुद्धा अत्यंत चुरशीत पार पडला. स्पर्धा झाली आता शेवटच्या अंकमोजणीला सुरुवात झाली. पण परीक्षकांच्या असं लक्षात आलं की दोन गटांना सारखे गुण मिळालेत आणि पहिल्या क्रमांकासाठी टाय झाला आहे. म्हणून टीम विशाखा आणि आमची टीम स्मृतिचित्रे यांना पुन्हा एकदा स्टेज वर बोलावलं गेलं आणि हा टाय मोडीत काढण्यासाठी अर्थातच स्पर्धेचा अजून एक चरण खेळवण गरजेच होत. या महाअंतिम चरणात आम्हाला 3 प्रश्न विचारले जाणार होते. पैकी पहिल्या प्रश्नाचे उत्तर कुठलाही टीमला देता आले नाही, दुसऱ्या प्रश्नाचे उत्तर दोन्ही टीमने एकसारखेच दिल्यामुळे पुन्हा तो प्रश्न बरोबरीत सुटला आणि दोन्ही संघांची गुणसंख्या सारखी झाली. शेवटी स्पर्धेचा तिसरा व अंतिम प्रश्न विचारला गेला ज्याची उत्तरे दोन्ही संघांनी दिली पण त्यापैकी फक्त एकाच संघाचे उत्तर हे बरोबर असल्याने ह्या अत्यंत चुरशीच्या आणि रोमहर्षक खेळात अटीतटीची झुंज देत केवळ 5 मार्कांच्या उंचीने आमची टीम स्मृतिचित्रे यांनी 2019 च्या पहिल्यावहिल्या "वाचन-वेडे" या स्पर्धेच्या विजेते पदावर नाव कोरले..🥳🥳🥳 तसेच सुरवातीपासूनच ज्यांनी अत्यंत शर्थीचे प्रयत्न केले ती टीम विशाखा ह्या स्पर्धेच्या उपविजेते पदाची मानकरी ठरली🥳🥳

अशा अनोख्या स्पर्धेच्या आयोजनासाठी सर्वप्रथम क्षितीज सर यांचा मी खूप आभारी आहे. फक्त नावातूनच नव्हे तर आपले वक्तृत्व, कर्तृत्व तसेच एक हुशार वाचक आणि आपल्या सर्व कलागुणांमधून इतरांच्या कलागुणांना वाव देणारे क्षितिजासमान असलेले व्यक्तिमत्व म्हणजे क्षितीज कुलकर्णी सर. निर्माता गौरव संभुस याचासुद्धा स्पर्धेच्या आयोजनापासून ते सर्वांना एकत्र आणण्यात अत्यंत मोलाचा वाटा आहे. तसेच या स्पर्धेला लाभलेल्या अनमोल अशा महापरीक्षक सुनीता फडके मॅडम. अत्यंत बारकाईने स्पर्धकांवर कुठल्याही प्रकारचा दबाब न टाकता, मजेशीर पद्धतीने चोख आणि चपखल परीक्षण केले तसेच स्पर्धेच्या अंती त्यांनी अभिवाचन कसे करावे, त्यात आपला भाव कसा असावा, त्यात आपण श्रोत्यांना कसे सामावून घ्यावे हे विस्तारपूर्वक सांगितले तसेच अभिवाचन व त्यातले अनेक बारकावे सुद्धा सांगितले. तसेच स्पर्धा सुरू झाल्यापासून शतकोटी या गृप मध्ये सुप्त रूपात राहून त्यांनी या स्पर्धेतील सर्व टास्कचे कसे परीक्षण केले हे सुद्धा सांगितले.. आमची स्मृतिचित्रे टीम ही ज्यांच्या जोरावर उपांत्य आणि अंतिम फेरीत विजेती ठरली तसेच आमच्या विजयात ज्यांनी सिंहाचा वाटा उचलला त्या आमच्या विजयाच्या मुख्य शिलेदार म्हणजे सई लेले काकू.. हो काकूच म्हणतो कारण मॅडम म्हंटलेल त्यांना आवडत नाही. लेले काकू प्रत्येक वेळी क्षणोक्षणी आमच्या आधारस्तंभ झाल्या आणि त्यांच्या जोरावर आम्ही ही स्पर्धा जिंकलो. सकाळपासून काही न खाल्ल्याने त्यांना थोडी चक्कर येत होती म्हणून त्यांना आत बसवून थोडी कॉफी दिली पण इकडे टाय ब्रेकिंग आणि निर्णयाचा चरण सुरू होतोय हें कळाल्या बरोबर हातातील कॉफी सोडून त्या पुन्हा लगोलग स्टेज वर हजर झाल्या. खरोखरच या वयाला ही जिद्द, ही खेळाडू वृत्ती सर्व काही कौतुकास्पदच आहे. मी सुद्धा लेले असल्यामुळे आणि या स्पर्धेमुळे इतक्या दर्जेदार वाचक मला लाभल्या. कालच मला कळलं की सुनिता फडके मॅडम या सुद्धा पूर्वाश्रमीच्या लेलेच आहेत. त्यामुळे ज्यांनी वाचनवेडे च सन्मानचिन्ह आम्हाला दिल त्या सुद्धा लेले आणि आमच्या टीमने हे स्वीकारल त्यातसुद्धा दोन लेलेच. एक दुर्मिळ योगायोग☺ पण खरंच एकंदरीतच "न भूतो न भविष्यति" अशी ही स्पर्धा झाली आणि यातून खूप काही शिकायला मिळालं. स्मृतिचित्रेमुळे अनेक स्मृतींना उजाळा मिळाला या स्पर्धेतून आम्ही अनेक आठवणी घेऊन बाहेर पडलो आणि सगळ्यात मोठी आठवण म्हणजे आम्ही सर्व 2019 चे "आम्ही वाचनवेडे" ठरलो...

"या स्पर्धेतून सोडवले गेले अनेक महत्वाच्या आणि निर्णायक प्रश्नांचे कोडे

साल 2019 च्या श्रावणात अनोख्या उत्साहात संपन्न झाली वाचन वेडे"

- ©आनंद लेले...🖋

  *📖टीम - स्मृतिचित्रे📚*