मुंबई विद्यापीठाचा एकच घोळ, प्रवेश परीक्षा निकालाचा बट्टयाबोळ

आधी प्रवेश प्रक्रिया नंतर हॉल तिकीट मग परीक्षा या सगळ्याच बाबतीत तंगवून ठेवून नंतर निकालाच्या बाबतीत ही विद्यार्थ्यांना तंगवून ठेवण्याची परंपरा मुंबई विद्यापीठाने अजिबात खंड न पडू देता राखलीय. खास करून पदवी आणि पदव्युत्तर च्या विद्यार्थ्यांचे निकाल रखडवून ठेवण्यात विद्यापीठाला काय सुख मिळते?  प्रत्येक वर्षी विद्यापीठाकडे यासाठी एक सबळ कारण तरी असतेच असते. शिक्षकांच्या संपामुळे निकाल घोषित करण्यास उशीर झाला, विद्यापीठाचे कुलगुरू बदलल्यामुळे निकाल घोषित करण्यास उशीर झाला. पदावर रुजू झाल्यावर लगेचच या सर्व गोष्टींना मीच जबाबदार असल्याचे म्हणत कुलगुरू हे माफी वगैरे मागून एक छान आदर्श घालून देतात. पण परत परिस्थिती जैसे थे.ऐन परीक्षेच्या वेळी शिक्षकांनी संप करून विद्यार्थ्यांचे नुकसान करणे ह्या आपल्या शैक्षणिक क्षेत्रातील परंपरागत चालीरीती आहेत. पण ज्यावर्षी तसे काही घडलेलेच नसते. सर्व परीक्षा वेळेत, कुठल्याही आक्षेपाविना व्यवस्थित पार पडतात. मग तरीही जेव्हा निकाल लावायची वेळ येते तेव्हा विद्यापीठामार्फत सगळे नियम अक्षरशः धाब्यावर बसवले जातात. आणि 45 दिवसांत निकाल लावणे बंधनकारक असूनही सर्व नियमांची पायमल्ली करत 5 ते 6 महीने झाले तरी विद्यार्थ्यांना निकाल काही मिळत नाही... याला कोण जबाबदार आहे???


 स्वतःचे करिअर घडवत असताना केवळ एक निकाल वेळेवर न मिळाल्याने अनेकांच्या आयुष्यातील मोठमोठ्या संधी हुकतात, इतकंच नव्हे तर फक्त तोच निकाल वेळेवर न मिळाल्याने अनेकांना हातातील नोक-या गमवाव्या लागतात. महिनोंमहिने विद्यार्थी तो निकाल मिळावा म्हणून विद्यापीठाचे उंबरठे आणि स्वतःच्या चपला, दोन्ही झिजवतो पण मार्च महिन्यात होणा-या परिक्षेचा निकाल त्याला ऑक्टोबर उजाडला तरी हातात मिळत नाही. पहिले प्रवेश प्रक्रियेसाठी त्यानंतर हॉल तिकीट मग परिक्षेसाठी आणि मग नियोजित वेळेत निकाल मिळवण्यासाठी धडपड, नंतर त्यात नापास झाला तर re-exam आणि re-valuation साठी धडपड, मग त्या निकालाची प्रत मिळवण्यासाठी धडपड, या अशा अनेक धड्पडी करता करता वर्ष लोटतात, विद्यार्थी कंटाळून शिक्षणच सोडून देतो. पण निकाल मात्र काही केल्या त्याचा हाती लागत नाही. हि एका विद्यार्थ्यांचीच नव्हे तर अशा अनेक विद्यार्थ्यांची व्यथा आहे. ही आज आघाडीला असलेल्या विद्यापीठाची दुरावस्था, आपल्या शिक्षण क्षेत्राची व्यथा आणि अनेक विद्यार्थ्यांची कैफियत आहे.  


परीक्षा झाल्यापासून ते निकाल लागेपर्यंत विद्यापीठाला कोणत्या परिस्थितीचा सामना करावा लागतो हे विद्यार्थ्यांना ज्ञात नाही, त्याबाबत आम्ही अनभिज्ञ आहोत. पण सबबी सांगून विद्यापीठाने तर या गोष्टीचा पोरखेळ च करून टाकला आहे. सबबी सांगणा-या आणि कारण देणा-या विद्यापीठाने आता स्वतःचाच आवाज ऐक़ायची गरज आहे. कारण जेव्हा हे विद्यापीठ सतत काही ना काही कारणे देत असते ना तेव्हा ते एका हतबल झालेल्या सामान्य माणसाप्रमाणे ओरडतेय असे वाटते. कारण गेल्या 10 वर्षापासून आपल्या अनागोंदी कारभारासाठी विद्यापीठ फक्त कारण च देत आल आहे. निदान निकाल मिळायला किती वेळ लागणार आहे याची आम्हाला वेळोवेळी खबर तर देऊ शकता की नाही? Distance learning system नुसार admission घेण्यापासून ते रिजल्ट मिळेपर्यंत विद्यार्थ्यालाच झगडावे लागते, कधीकधी तर असे वाटते कि सर्व खस्ता स्वतःच खाऊन परत विद्यार्थी हा त्याची प्रवेश फी विद्यापीठाला दानच करतो. कारण विद्यापीठाकडून त्याला जो मोबदला अपेक्षित असतो त्याच्या अर्ध्यानेही तो मिळत नाही. नुसत्या नवीन सुधारणा आणि E-learning करून काही साध्य होणार नाही. मुळात म्हणजे ज्या मुख्य सुविधा विद्यापीठ देत आहे (जसे कि निकाल वेळेत मिळणे) येवढे केलेत तरी विद्यार्थ्यांसाठी खूप आहे. 


मी वारंवार निकाल  या शब्दाचा उल्लेख करतोय कारण प्रतीवर्षी सप्टेंबर महीना उलटून गेला तरीसुद्धा लाखो विद्यार्थी हे निकालाच्या प्रतीक्षेत असतात. विद्यापीठाच्या नंबर वर वेळोवेळी फोन करून देखील त्यांच्याकडून रिजल्ट बद्दल अजूनही ठाम उत्तर मिळत नाही. अजून किती प्रतीक्षा करावी अशी विद्यापीठाची अपेक्षा आहे. कृपया आता तरी विद्यापीठाने आपली कार्यप्रणाली सुधारावी अशी अपेक्षा मुंबई विद्यापीठाकडून आहे. 



धन्यवाद! 



आनंद लेले.